آموزش انواع گروه فعلی ماضی، مضارع، مستقبل با مثال

زبان فارسی، برای هرچیز حرفی برای گفتن دارد! در زبان فارسی از یک کلمه گرفته تا یک مقاله کامل، آرایه و مطلب وجود دارد. در این مقاله قرار است انواع گروه فعلی را با مثال و کامل توضیح دهیم چون از امتحانات مدارس گرفته تا کنکور، انواع گروه فعلی گلِ سر سبد سوالات است پس با ما تا پایین این مقاله همراه باشید.

قبل از هر چیز بیایید انواع گروه را برایتان شرح دهیم که با دید جامع تری به انواع گروه فعلی بنگرید.

انواع گروه در ادبیات فارسی

قبلا در مقاله گروه اسمی نیز گفتیم که در زبان فارسی به یک کلمه نیز می توان گروه گفت و تعریف گروه در دستور زبان فارسی تفاوت زیادی با تعریف واژه گروه دارد.

در فارسی متوسطه اول، به طور کلی می توان سه نوع گروه را نام برد:

• گروه اسمی
• گروه فعلی
• گروه قیدی

درمورد گروه اسمی هیچ چیز نمی گویم! مقاله جامع انواع گروه اسمی را برایتان نوشته ایم که میتوانید خودتان بروید و ببینید که چه مقاله کاملی است.

گروه فعلی را هم در این مقاله به شما می آموزیم؛ به شما قول می دهیم اگر با دقت این مقاله را بخوانید، دیگر نیاز به هیچ مقاله و مطلبی برای یادگیری انواع گروه فعلی نخواهید داشت!«خودتون بخونیدش می فهمین چیه!»

گروه قیدی را در سال های بالاتر و به صورت جامع تر خواهید آموخت اما برایتان مقاله جامع انواع قید را نوشته ایم تا انواع قید را بهتر بشناسید.

نکته مهم: لیست زیر، فهرست کامل انواع گروه در ادبیات فارسی است.

• گروه اسمی
• گروه فعلی
• گروه قیدی
• گروه حرف اضافه ای
• گروه صفتی

شاید نام «گروه حرف اضافه ای» و «گروه صفتی» برایتان تازه باشد اما نگران نباشید! فعلا به دانستن این گروه ها نیازی ندارید.

در مورد گروه حرف اضافه ای، مقاله آموزش حرف اضافه و متمم را بخوانید، فعلا برایتان کافی است و کفایت می کند.

و درمورد گروه صفتی نیز صفت ها در انواع کلمه را بخوانید.

اجزای فعل

فعل در زبان فارسی، از دو بخش زیر تشکیل می شود:

• بٌن
• شناسه

بٌنِ فعل

بن در فعل جزئی جدایی ناپذیر است که مفهوم اصلی فعل را می رساند.

به طور کلی دو نوع بن داریم:

• بن ماضی
• بن مضارع

شناسه فعل

شناسه فعل، جزء تغییر پذیر فعل است. ما با شناسه فعل، شخص و شمار را می رسانیم.شناسه به فعل می چسبد.

شناسه های ماضی

مفرد	جمع
-َم	یم
ی	ید
–	-َند

شناسه های مضارع

مفرد	جمع
-َم	یم
ی	ید
-َد	-َند

برای این که گروه فعلی و انواع آن را به صورت جامع بیاموزید، پیشنهاد می کنیم مقاله آموزش فعل و اجزای آن را که خواندنش زمان کمی از شما می گیرد را مطالعه کنید چون در آن مقاله، توضیح انواع این دو جزء را با مثال و نحوه تشخیص هر کدام گفته ایم پس اگر می خواهید به طور عمیق این موارد را بیاموزید آن مقاله بخوانید.

انواع گروه فعلی

انواع گروه فعلی (انواع فعل)، سه دسته است:

• فعل ماضی
• فعل مضارع
• فعل مستقبل

انواع فعل ماضی

هفت نوع گروه فعلی ماضی داریم:

• ماضی ساده
• ماضی استمراری
• ماضی نقلی
• ماضی التزامی
• ماضی بعید
• ماضی مستمر
• ماضی بعید (اَبعَد)

در ادامه هرکدام را با مثال و نحوه ساخت، توضیح می دهیم.

در ادامه ی انواع گروه فعلی، در بعضی از قسمت ها از واژه «ساختار» استفاده کرده ایم که همان «نحوه ساخت» آن فعل است.

ماضی ساده

ساده ترین نوع فعل ماضی، ماضی ساده است.

نحوه ساخت (ساختار) فعل ماضی ساده به صورت زیر است:

بن ماضی + شناسه های ماضی

به مثال زیر توجه کنید:

من مقاله تجزینو را خواندم.

فعل جمله بالا «خواندم» است که اگر ساختار آن را بررسی کنید، به «خواند + -َم» یا «بن ماضی + شناسه های ماضی» می رسید.

آن پسر را نگاه کردم.

«کردم» فعل جمله بالا است که با بررسی ساختار آن به ماضی ساده یا «بن ماضی + شناسه های ماضی» می رسید.

نکته: هرگاه بُنِ «کرد» + «شناسه های ماضی» آمد، مثل «کردم، کردی، کرد و…» آن فعل ماضی ساده است.

ماضی استمراری

اگر در گذشته یک کار را با استمرار و تکرار انجام می دادیم، آن را با فعل ماضی استمراری بیان می کنیم.

نکته: زیاد خود را درگیر استمراری بودن این فعل نکنید! این فقط یک توضیح است و فقط این ویژگی را به یاد داشته باشید برای پاسخ به سوالات امتحانی اما ما در گفتار، گاها این قاعده را که یک کار را به صورت استمرار انجام داده باشیم و با این فعل بیان کنیم، رعایت نمی کنیم.

ساختار فعل ماضی استمراری به صورت زیر است:

می + بن ماضی + شناسه های ماضی

به مثال زیر توجه کنید؛

من پارسال هر هفته به کلاس شنا می رفتم.

فعل «می رفتم» که در بالا آمده است، از سه جزء «می + رفت + -َم» تشکیل شده است که همان ساختار فعل مضارع یعنی «می + بن ماضی + شناسه های ماضی» است.

ماضی نقلی

این فعل خیلی امروزه کاربرد ندارد اما در اشعار قدیمی بسیار تکرار شده است.

ساختار فعل ماضی نقلی به صورت زیر است:

صفت مفعولی ( بن ماضی+ه) + شناسه های ماضی نقلی

شناسه های ماضی نقلی به صورت زیر است:

اول شخص مفرد	اَم	اول شخص جمع	ایم
دوم شخص مفرد	ای	دوم شخص جمع	اید
سوم شخص مفرد	است	سوم شخص جمع	اَند

صفت مفعولی چیست؟

ساختار صفت مفعولی به صورت «بن ماضی + ه» است.

مانند: «شکست + ه»: شکسته | «رفت + ه»: رفته

به مثال زیر درمورد فعل ماضی نقلی توجه کنید:

من آن خانه را ساخته اَم

فعل «ساخته اَم»، از نوع ماضی نقلی است چون ساختار «صفت مفعولی(ساخت + ه) + اَم» را دارد.

ماضی التزامی

ماضی التزامی نیز یک فعل جزو انواع گروه فعلی ماضی است که ساختار زیر را دارد.

صفت مفعولی (بن ماضی + ه ) + باش + شناسه های مضارع

به مثال زیر توجه کنید:

شاید آن راه را رفته باشم.

«رفته باشم» فعل ماضی التزامی است که ساختار « رفت + ه + باش + -َم» را دارد.

ماضی بعید

نحوه ساخت فعل ماضی بعید به گونه زیر است:

صفت مفعولی ( بن ماضی + ه) + بود + شناسه های ماضی

به مثال زیر توجه کنید:

من مقاله گروه فعلی تجزینو را خوانده بودم.

ساختار فعل بالا یعنی «خوانده بودم» به صورت «خواند + ه + بود + -َم» می باشد که همان ساختار ماضی بعید را دارد.

ماضی مستمر

ساختار این فعل نیز به صورت زیر می باشد:

داشت + شناسه های ماضی + می + بن ماضی + شناسه های ماضی

به مثال زیر توجه کنید:

داشتم می رفتم که پایم لیز خورد.

فعل «داشتم می رفتم» دارای ساختار فعل ماضی مستمر است که به صورت « داشت + می + رفت + -َم» است.

ماضی بعید (اَبعَد)

آخرین نوع از انواع گروه فعلی ماضی، فعل ماضی بعید یا (اَبعَد) است که بعضی از اساتید این فعل را ماضی بعید نقلی نیز می نامند که دارای ساختار زیر می باشد:

صفت مفعولی ( بن ماضی + ه ) + بود + ه + شناسه های ماضی نقلی

به مثال زیر توجه کنید:

من در آن رویداد ثبت نام کرده بوده اَم.

«کرده بوده اَم» فعل جمله ما می باشد که دارای ساختار ماضی بعید است.

نکته: البته امروزه خیلی کم از این فعل استفاده می شود ول در اشعار قدیمی میتوان این فعل را یافت.

انواع فعل مضارع

گروه فعلی مضارع سه نوع دارد:

• مضارع اِخباری
• مضارع التزامی
• مضارع مستمر

در ادامه هرکدام را با مثال های جامع توضیح می دهیم.

نکته: شناسه های فعل مضارع را نیز پیشتر در جدولی کامل آوردیم.

مضارع اِخباری

ساختار فعل مضارع اِخباری به صورت زیر است:

می + بن مضارع + شناسه های مضارع

به مثال زیر توجه کنید:

من به مدرسه می روم.

فعل «می روم»، از نوع مضارع اخباری است زیرا دارای ساختار «می + رو + -َم» می باشد.

مضارع التزامی

ساختار فعل مضارع التزامی به این صورت است:

ب + بن مضارع + شناسه های مضارع

به مثال زیر توجه کنید:

تا به مدرسه بِرَوی

«بِرَوی» فعل ما در جمله بالا است که دارای ساختار مضارع التزامی یعنی «ب + رو + ی» است.

مضارع مستمر

فعل پر کاربرد مضارع مستمر، دارای ساختار زیر است:

دار + شناسه های مضارع + می + بن مضارع + شناسه های مضارع

به مثال زیر توجه کنید:

دارم می روم.

در مقاله آموزش فعل با مثال یاد گرفتیم که فعل به تنهایی یک جمله است پس کل جمله بالا، فعل است.

اما ساختار مثال بالا، «دار + -َم + می + رو + -َم» است که همان ساختار فعل مضارع مستمر است.

انواع فعل مستقبل

مستقبل کلمه ای عربی است که به معنای آینده می باشد و چون بسیار پرکاربرد است، ما در انواع گروه فعلی اکثرا از واژه مستقبل به جای آینده استفاده می کنیم.

یک نوع فعل آینده یا همان مستقبل داریم:

• فعل مستقبل (آینده)

فعل آینده

ساختار این فعل بسیار ساده است:

خواه + شناسه های مضارع + بن ماضی

به مثال زیر توجه کنید:

من این مقاله را خواهم خواند.

ساختار فعل جمله بالا یعنی «خواهم خواند» به صورت «خواه + -َم + خواند» است.

این بود از انواع گروه فعلی امیدواریم توانسته باشیم به خوبی این مبحث شیرین را به شما آموخته باشیم.

چگونه سوالات مربوط به گروه فعلی را در امتحان پاسخ دهیم؟

برای این که بتوانید چشم بسته به سوالات گروه فعلی پاسخ دهید، باید تمرین کنید و با مثال های پر تکرار که در امتحانات می آیند، تمرین کنید؛

در همین راستا تجزینو بسته ای تحت عنوان تجزیه تحلیل را آماده کرده است؛

این بسته شامل 2 جزوه است، جزوه اول شامل تمام اشعار کتاب که به صورت گرافیکی کنار هم چیده شده اند و فضای کاملا مناسب برای تمرین و تجزیه و تحلیل اشعار را داده است.

جزوه دومی شامل تجزیه و تحلیل شمام اشعار کتاب است؛ در واقع در جزوه دومی، جزوه اول را پر کرده ایم.

تجزیه تحلیل شامل:

• مشخص کردن گروه های فعلی
• مشخص کردن نقش های دستوری
• مشخص کردن آرایه های ادبی
• مشخص کردن گروه های اسمی
• مشخص کردن تعداد جمله

برای کسب اطلاعات بیشتر، اینجا کلیک کنید.

نمونه سوال

فعل «داشتم می گفتم» چه نوع فعلی می باشد؟

فعل «داشتم می گفتم» ، ماضی مستمر است.

برای دیدن پاسخ روی سوال کلیک کنید.

سوالات متداول